Positionering

De positionering van je merk/bedrijf is essentieel voor duurzame merkgroei. Want met een duidelijke positionering overtuig je de doelgroep, ook wel potentiële klanten, dat ze de juiste keuze maken in het zoeken naar een oplossing voor hun probleem.

Inhoudsopgave

Wat is positioneren?

Positioneren is de manier waarop een merk zich in de hoofden van de doelgroep wil ‘positioneren’. De doelgroep kan niet alles onthouden van je merk. Dus je moet kiezen op welke manier en wat je wil dat de doelgroep zich herinnert aan je merk? Keuzes maken is niet makkelijk maar je moét het doen als merk want: ‘’als je alles voor iedereen wilt zijn, ben je niks voor niemand’’. Met positioneren kijk je kritisch naar je merk en de omgeving waarin je merk zich bevindt. Op basis van deze analyse maak je een keuze in associaties die je wilt koppelen aan je merk (in de hoofden van je doelgroep), ook wel: merkassociaties.

Positioneren betekenis

‘’Positionering omvat het identificeren van de gewenste associaties (zoals: kenmerken, eigenschappen, waarden en voordelen) die aan het merk of product moeten worden toegeschreven, en het vervolgens communiceren op deze associaties via marketing, reclame en andere communicatiemiddelen. Het uiteindelijke doel is dat consumenten het merk herkennen en er positieve associaties mee hebben, wat kan leiden tot merkvoorkeur en loyaliteit’’.

Voorbeelden van merkassociaties

Apple

  • Innnovatief
  • Eenvoudig in gebruik
  • Hoogwaardige kwaliteit
  • Duur (in vergelijking tot concurrentie)
  • Design georiënteerd
  • Steve jobs en Tim Cook (CEO)
  • ‘Think different’ Campagne

Tesla

  • Luxueuze elektrische auto’s
  • Energietransitie
  • Elon Musk (CEO)
  • Innovatief

Nike

  • ‘Just do it’ – pay off
  • Sportief
  • Topatleten
  • Sportkleding
  • Winnersmentaliteit

Volvo

  • Veiligheid
  • Familiegericht/familieauto
  • Betrouwbaar
  • Scandinavisch design

Red Bull

  • ‘Geeft je vleugels’
  • Energie
  • Extreme sporten

Patagonia

  • Milieubewust
  • Outdoor
  • Duurzaam en ethische zakendoen
  • Activistisch (actief betrokken bij milieu kwesties)

Merkassociaties kunnen ook kleuren zijn:

  • Coca Cola’s rood
  • Mc Donald’s geel en rood
  • Coolblue’s blauw en oranje
  • Kawasaki’s groen
  • Rolex’s groen en goud
  • Monster energy’s zwart en groen

In drie stappen naar een sterke merk positionering

Nu duidelijk is wat positioneren daadwerkelijk is en je een aantal voorbeelden hebt gezien. Kun je stappen zetten in het op papier zetten van je eigen positionering. Dit kan aan de hand van de volgende stappen: De merkidentiteit achterhalen, doelgroep en concurrentie in kaart brengen en vervolgens positie kiezen.

Stap 1: de merkidentiteit

95% van onze beslissingen nemen we onbewust. Dit zijn irrationele beslissingen die we maken op basis van onder andere: gevoel, beloning, genot of afkeer. Emotie speelt dus bij 95% van de beslissingen die we nemen een rol, willen we de (aankoop)beslissing van een potentiële consument stimuleren? Is de winst voor 95% te behalen in het stimuleren (lees: beïnvloeden en overtuigen) van emotie.

Hoe voeg je emotie toe aan je bedrijf? Dat is door opzoek te gaan naar de identiteit van de organisatie. Maar hoe kom je tot die merkidentiteit? Simpelweg door naar binnen te kijken, naar de mensen en naar jezelf als ondernemer. De eerste stappen om die emotie te achterhalen en toe te voegen is door het formuleren van een: visie, missie en kernwaarden.

Visie

Een visie, ook wel het lange termijndoel van de organisatie – de visie zie je – je kijkt een tiental jaren vooruit en bedenkt waar de organisatie dan staat. Welke rol vervult jouw merk op dat moment?

Zes visie voorbeelden

  • Google: ‘’To provide access to the world’s information in one click’’.
  • Shopify: ‘’To make commerce better for everyone’’.
  • TED: ‘’spread ideas’’.
  • Tesla: ‘’To accelerate the world’s transition to sustainably energy’’.
  • LinkedIn: ‘’Create economic opportunity for every member of the global workforce’’.
  • Disney:‘’To make people happy’’.

Deze visie statements hebben één ding gemeen: ze zijn abstract, maar tegelijkertijd inspirerend en duidelijk in hun doelen. Wat zijn de kenmerken van een goed geformuleerde visie?

De kenmerken van een goed geformuleerde visie

  • Toekomstbestendig (niet vastgebonden aan een bepaalde tijdsperiode)
  • Biedt inspiratie en houvast (in tijden van verandering)
  • Geeft een doel aan – maar niet de specifieke route (hier kom ik op terug bij de missie)
  • Maakt gebruik van duidelijke taal – zodat iedereen binnen en buiten de organisatie begrijpt wat je bedoelt

Missie

De missie – doe je – De missie beschrijft concreet welke stappen je gaat nemen om jouw visie te realiseren, de weg naar dat grote doel.

Drie missie voorbeelden

  • Google: ‘’To organize the world’s information and make it universally accessible and useful’’.
  • Tesla: ‘’To create the most compelling car company of the 21st century by driving the world’s transition to electric vehicles’’
  • Disney: ‘’To be one of the world’s leading producers and providers of entertainment and information. Using our portfolio of brands to differentiate our content, services, and consumer products, we seek to develop the most creative, innovative and profitable entertainment experiences and related products in the world’’.


Wat gelijk opvalt is dat dit concretere zinnen zijn als die visie statement. Bij Google wordt gewerkt aan het zo toegankelijkheid en nuttig mogelijk maken van de informatie. Waar in het in de visie van Tesla alleen ging over het versnellen van de energie transitie, vind je in de missie de weg die Tesla wil bewandelen namelijk, door: het creëren van elektrische auto’s. Waar de visie van Disney ging over iedereen blij maken, wordt in de missie concreet benoemt hoe ze dat gaan doen: door middel van een portfolio aan merken, content, diensten en producten om zo de meest creatieve en innovatieve entertainment ervaringen en producten te creëren.

Wat zijn de kenmerken van een goed geformuleerde missie

  • Gebruikt heldere taal die begrijpelijk is voor iedereen
  • Geeft richting en helpt focussen op de (kern)activiteiten
  • Concreet en specifiek

Kernwaarden

Je weet vast waar je naartoe wilt met je bedrijf, dat is je visie. En je hebt ook bedacht hoe je dat wilt bereiken, dat is je missie. Maar de vraag is: op welke manier ga je dat precies doen? Nou, dat kan door een aantal kernwaarden te formuleren. Die geven namelijk vorm aan de manier waarop je dingen aanpakt.

Voorbeelden van kernwaarden

BUX

  • Adventurous – seize the opportunity
  • Knowledgable – but keep on learning
  • Be responsible – for what you do

AFAS

  • Doen
  • Vertrouwen
  • Gek
  • Familie

LinkedIn

  • Members first
  • Relationships matter, be open
  • Honest and constructive
  • Demand excellence
  • Take intelligent risks
  • Act like an owner

Coolblue

  • eigenzinnig – dus een beetje anders
  • gewoon doen – elke dag een beetje beter
  • vrienden – eerlijk, open, direct en flexibel
  • Durven veranderen

Als je online op zoek gaat naar kernwaarden, zul je al snel lijsten vinden met woorden als betrouwbaar, klantgericht, doelgericht en kwaliteit. Deze woorden hebben voor verschillende organisaties, verschillende definities. Daarom is het zo belangrijk, zoals je in de voorbeelden hierboven ziet, om niet alleen kernwaarden te kiezen, maar ook kort en krachtig te beschrijven wat je precies bedoelt met die kernwaarden. Dat maakt ze begrijpelijker voor iedereen. Het is geen must, kijk maar naar AFAS, maar het kan zeker van toegevoegde waarde zijn.

Toets de conclusies aan je medewerkers

Als het goed is, heb je nu een helder beeld van waar je met jouw merk of organisatie naartoe wilt (visie), hoe je dat gaat bereiken (missie) en op welke manier je dat gaat doen (kernwaarden). Maar om er zeker van te zijn dat je niets over het hoofd hebt gezien, iets bent vergeten of een blinde vlek hebt, is het van groot belang om je visie, missie en kernwaarden te toetsen bij je medewerkers. Begrijpen zij het, kunnen ze zich ermee identificeren en herkennen ze de bedrijfscultuur in deze kernwaarden?

De kenmerken van een eigen merkidentiteit zijn:

  • Authentiek – blijf dicht bij jezelf
  • Uniek – Komt voortuit een oprechte (persoonlijke) overtuiging
  • Geloofwaardig – probeer niet iets te zijn wat je niet bent
  • Neem verantwoordelijkheid – blijft trouw aan de merkprincipes, de mensen, consumenten

Terwijl je je eigen identiteit definieert, zul je unieke eigenschappen ontdekken die je onderscheiden van andere merken. Als je ze nog niet hebt gevonden, blijf dan zoeken!

Stap 2: Doelgroep en concurrentie

Het merk, de identiteit, staat dit vormt een sterke basis om nu naar buiten te kijken en de koppeling te maken tussen merk, doelgroep en concurrentie. Want jezelf kennen is stap één, stap twee leer je klanten kennen, stap drie is breng de concurrentie in kaart.

Doelgroep

Het is cruciaal om je doelgroep te begrijpen. Maar hier gaat het niet alleen om het invullen van persona’s, die vaak te veel focussen op zaken als locatie, geslacht en leeftijd. Dit zijn vaak zinloze segmentatie criteria daarom ben Ik een voorstander van: het customer profile. Hierbij draait het om drie centrale vragen:
  • Taken: Welke taken kan je klant uitvoeren met jouw product of dienst?
  • Pijnpunten: Welke problemen lost jouw product/dienst op voor de klant?
  • Voordelen: Welke voordelen biedt jouw product/dienst aan de klant?

Voor meer informatie: Het value proposition canvas verder uitgelegd.

Als je de meest voorkomende taken hebt waar jouw product/dienst een oplossing voor beidt in combinatie met de ‘pijn’ die de doelgroep ervaart in het oplossen van die taak plus de ‘voordelen’ die jouw product/dienst biedt ten opzichte van andere soortgelijke probleemoplossers. Heb je een volledig beeld van voor wie je product/dienst van waarde, op welke manier en hoe.

Value proposition canvas

Persona's

Value proposition canvas en Customer profile model
persona

Concurrentie

Nu je je doelgroep in kaart hebt gebracht, is het tijd om te begrijpen wie je concurrenten zijn. Je weet al wat je doelgroep nodig heeft en welke problemen ze willen oplossen. Vraag hen welke merken en producten zij overwegen bij het nemen van beslissingen. Hierdoor ontdek je wie je echte concurrenten zijn.

Stel je doelgroep vragen als:

  • Welke merken/bedrijven zou je overwegen als oplossing voor probleem X?
  • Waarom overweeg je deze oplossingen?
  • Welke voordelen biedt deze oplossing ten opzichte van soortgelijke oplossingen?
  • Wat denk je bij de merken die deze oplossingen bieden?

Stap 3: Kies positie

Nu je helder hebt (MDC model):

  • Waar het merk voor staat (merkidentiteit)
  • Wie je potentiële klanten zijn (doelgroep)
  • Welke soortgelijke producten/diensten de doelgroep overweegt (concurrentie)


Is het tijd om jezelf te positioneren. Afhankelijk van een aantal keuzes die je zelf kunt maken op basis van de kennis die je vergaard hebt bij de doelgroep over hun wensen en behoefte, aankoopbeslissingsproces en de overwegingen die zij hierin maken betreft andere mogelijke oplossingen en de aanbieders hiervan.

Formuleren propositie

Met de informatie die je vergaard hebt kun je een propositie formuleren, schrijf een kort statement en laadt hierin inspireren door de volgende onderwerpen:

  • Welk (belangrijkste) probleem jouw product of dienst oplost
  • Welke pijnpunten het weg neemt
  • Welke (extra) voordelen het biedt

Kenmerken van een goed geformuleerde propositie zijn:

  • Kort en bondig
  • Duidelijk
  • Onderscheidend
  • Geschreven vanuit het perspectief van de doelgroep
Een sterk voorbeeld van een propositie is:

De Ipod: ”1000 songs in your pocket’’.

is een kortere, duidelijkere en onderscheidende propositie.

Dan de propositie: ‘’5GB storage for music’’. 

Wanneer je een propositie of meerdere proposities hebt geformuleerd, kun je ook deze weer toetsen aan je doelgroep. Welke werkt het best en waarom? Op basis hiervan kun je gefundeerde keuzes maken over hoe je de propositie/positionering communiceert.

Ipod propositie

Maak een positionering document

Voordat je verder gaat, is het van essentieel belang om al je bevindingen en keuzes samen te vatten in één document, het liefst op één A4. Dit document bevat je merkidentiteit, doelgroep, concurrentie en propositie. Het is een handig hulpmiddel om intern met medewerkers en stakeholders te communiceren.

Merk

  • Visie
  • Missie
  • Kernwaarden

Omgeving

  • Doelgroep
  • Concurrentie

Positionering

  • Propositie

Positionering communiceren

Je kunt het document het beste presenteren om iedereen op de hoogte te brengen van je merkverhaal. Hierdoor kunnen eventuele vragen meteen beantwoord worden, zodat er geen onduidelijkheden ontstaan. Met dit document als basis kun je nu weloverwogen bedrijfsbeslissingen nemen, omdat je een duidelijk antwoord hebt op de vraag: ‘Hoe zou je het merk omschrijven?’